τις «ταχυδακτυλουργικές», αμφιβόλου οικονομικής - επιστημονικής αξίας, κινήσεις του.
Μοιράζοντας τη ζωή του ανάμεσα σε αίθουσες συσκέψεων, διαδρόμους και πολύωρες υπερατλαντικές πτήσεις, ο 57χρονος Δανός δεν έφτασε τυχαία να θεωρείται μετρ των σκληρών διαπραγματεύσεων. Εχουν προηγηθεί δεκαετίες «πρωταθλητισμού» στον διαπραγματευτικό στίβο, με τις χώρες του πρώην σοβιετικού μπλοκ να προσφέρουν γόνιμο έδαφος για την επικράτηση των νεοφιλελεύθερων ιδεών πάνω στα αποκαΐδια του κομμουνισμού, αλλά και πεδίο δόξης λαμπρό για την εδραίωση της καριέρας του κ. Τόμσεν ως «μουτζαχεντίν» στο παιχνίδι του συσχετισμού δυνάμεων.
Γεννημένος στις 21 Μαΐου του 1955 στο μικρό επαρχιακό λιμάνι της Δανίας Ααμπενράα, από γονείς προσκείμενους στο κεντροδεξιό δανέζικο κόμμα, μετακόμισε αργότερα με την οικογένειά του στην Κοπεγχάγη. Στο πανεπιστήμιο της δανέζικης πρωτεύουσας σπούδασε οικονομικά και ολοκληρώνοντας το μεταπτυχιακό του εργάστηκε εκεί ως βοηθός καθηγητή από το 1979 έως το 1982. Κι αν στα 27 του μόλις χρόνια είχε καταφέρει να εισχωρήσει ως οικονομικός αναλυτής στα γραφεία του ΔΝΤ στην Ουάσινγκτον, ο νεαρός οικονομολόγος αδημονούσε για την πρώτη του αποστολή.
Το βάπτισμα του «πυρός» έλαβε τελικά ο σημερινός «σκληρός» της τρόικας στις στάχτες της τότε Σοσιαλιστικής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας, το 1987, συμμετέχοντας στις συνομιλίες για οικονομική ενίσχυση της χώρας. Με την άνοδο στην εξουσία του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς ως Προέδρου της Σερβίας, το 1989, ο Τόμσεν αναλαμβάνει «τοποτηρητής» του ΔΝΤ στο Βελιγράδι προκειμένου να εποπτεύσει την πρόοδο του σχεδίου. Εκεί, στα απομεινάρια του πρώην σοβιετικού μπλοκ, ο Δανός τεχνοκράτης βρίσκει την ευκαιρία να θέσει σε εφαρμογή το πείραμα περαιτέρω εξαθλίωσης του ταλαιπωρημένου από τον πόλεμο σερβικού λαού: περικοπές των κοινωνικών δαπανών, πάγωμα μισθών, υποτιμήσεις νομίσματος, έκρηξη της ανεργίας και μετατροπή του τοπίου σε επιχειρηματικό «παράδεισο», με μισθούς που θα εποφθαλμιούσε κάθε εργοδότης.
Την... επιτυχημένη συνταγή του επαναλαμβάνει σε Σλοβενία, Σκόπια, Ρουμανία: λιτότητα, αποκρατικοποιήσεις, ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού συστήματος. Ειδικά στη Ρουμανία, τα «μαγικά» του κομισάριου του ΔΝΤ, από το 1996 έως το 1998, κατάφεραν να διαλύσουν κάθε έννοια δομημένου κράτους στο όνομα μιας ανάπτυξης που δεν ήρθε ποτέ. Τουλάχιστον για το βιοτικό επίπεδο των πολιτών της, το οποίο καταβαραθρώθηκε μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα. Ακόμα και σήμερα, 14 χρόνια μετά από τη... σωτήρια επέμβαση του «χειρουργού» κ. Τόμσεν, παρότι οι μισθοί των Ρουμάνων παραμένουν καθηλωμένοι σε επίπεδα πείνας, η πολυπόθητη ανάπτυξη εξελίσσεται με ρυθμούς χελώνας, αν όχι κάβουρα. Το μόνο βέβαιο είναι ότι τα πειράματα του «αρχιτέκτονα» της οικονομικής ανοικοδόμησης, υποτίθεται, της γειτονικής χώρας κατάφεραν να εγγυηθούν μόνο την ισοπέδωσή της.
Ολοκληρώνοντας το... θεάρεστο έργο του εκεί, ο κ. Τόμσεν καλείται να προσφέρει τις «θαυματουργές» υπηρεσίες του στην άλλοτε ακμαία σοβιετική αρκούδα, που παλεύει να βρει τον βηματισμό της επτά χρόνια μετά την αποχώρηση του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ από την εξουσία. Μετακομίζοντας στη Μόσχα το 1998 με τη Σέρβα σύζυγό του (που λέγεται ότι αγαπάει πολύ την Ελλάδα) και τα δύο τους παιδιά, ο Δανός «εκτελεστής» παρέμεινε στη χώρα ως το 2004, εφαρμόζοντας ένα πρόγραμμα που έβγαζε τους Μοσχοβίτες σχεδόν κάθε μέρα στους παγωμένους δρόμους των διαδηλώσεων. Τελικά αποχώρησε κακήν κακώς το 2004 από τη χώρα, αφού η συνεργασία με τον Βλαντιμίρ Πούτιν αποδείχθηκε κάθε άλλο παρά αγαστή. Ενδεικτικό των σχέσεων των δύο ανδρών είναι ότι ακόμα και σήμερα ο Πολ Τόμσεν παραμένει στη Ρωσία persona non grata.
Η περίπτωση της Ισλανδίας που ακολούθησε, υπό την επιτήρηση του Δανού τεχνοκράτη, υπήρξε μάλλον η πιο ήπια παρέμβαση, με τους ελεγκτές του ΔΝΤ να τα μαζεύουν και να φεύγουν το φθινόπωρο του 2011 με τις «ευχές» των Ισλανδών πολιτών και των καλλιτεχνών, που είχαν φροντίσει να τους «στολίσουν» κατάλληλα.
Ψυχρό βλέμμα, ειρωνικό μειδίαμα και η καθημερινή του γυμναστική στο Χίλτον
Η φιλοξενία που επιφύλασσε στον «Mr. Blue Eyes» η ελληνική πραγματικότητα υπήρξε εξ αρχής «θερμή», αντίστοιχη του μεσογειακού κλίματος της χώρας μας. Από την αισθησιακή τηλεπερσόνα, γνωστή παρουσιάστρια των δελτίων καιρού, Πετρούλα, που είχε γίνει η «σκιά» του τροϊκανού προκειμένου να αποσπάσει έστω ένα βλέμμα του on camera, έως τα αβγά που προσγειώθηκαν στο κεφάλι του από το «οπλισμένο» χέρι του Δημήτρη Ρέλλου πριν από λίγες ημέρες, ο κ. Τόμσεν δεν έχει δικαίωμα να παραπονεθεί ότι στην Ελλάδα πλήττει.
Στην περίπτωση της «μικρής» και «στριμωγμένης» Ελλάδας, βέβαια, οι τσαμπουκάδες του κ. Τόμσεν βρίσκουν πολύ πιο πρόσφορο έδαφος, με τον τροϊκανό να απευθύνεται στους Ελληνες υπουργούς σαν να μιλάει σε... άτακτα σχολιαρόπαιδα που δεν μελέτησαν τα μαθήματά τους το προηγούμενο βράδυ.
Πίσω από τις κλειστές πόρτες της διαπραγμάτευσης, όσοι έχουν συνεργαστεί μαζί του περιγράφουν έναν σκληρό και κοφτό συνομιλητή, που ιδίως το τελευταίο διάστημα δεν διστάζει να χτυπήσει το χέρι στο τραπέζι προκειμένου να επιβάλει τη λύση που θεωρεί καταλληλότερη. Αν και στο αρχικό στάδιο των συνομιλιών επεδείκνυε πιο διαλλακτική στάση, δείχνοντας να συνυπολογίζει το κοινωνικό κόστος, το τελευταίο διάστημα εμφανίζεται, όπως λένε οι συνομιλητές του, να εμμένει στην ίδια και απαράλλαχτη φόρμουλα, απρόθυμος να αποδεχτεί εναλλακτικές. Ο εύθικτος τεχνοκράτης, μάλιστα, λέγεται ότι αδυνατεί να κρύψει τον εκνευρισμό που διαγράφεται στο αναψοκοκκινισμένο πρόσωπό του, όταν οι προτάσεις του πέφτουν σε «τείχος» από την ελληνική πλευρά.
Παρ' όλα αυτά, ο ίδιος δεν φαίνεται να χάνει ούτε το κέφι ούτε και τη φόρμα του. Παρά το απαιτητικό πρόγραμμα που ακολουθεί όταν επισκέπτεται τη χώρα μας, ο Δανός με το ψυχρό βλέμμα και το μόνιμο ειρωνικό μειδίαμα βρίσκει χρόνο να ασκηθεί στο γυμναστήριο του Χίλτον όπου διαμένει. Αεικίνητος, όπως τον χαρακτηρίζουν όσοι έχουν συγχρωτιστεί μαζί του, προτιμά το τρέξιμο για την καθημερινή του προπόνηση, ρυθμίζοντας τον διάδρομο σε υψηλές ταχύτητες για να διατηρείται σε καλή φυσική κατάσταση.
Είναι γεγονός ότι ο «πολύς» κ. Τόμσεν έχει καταφέρει να επιβληθεί στην ομάδα της τρόικας και να θεωρείται το «αφεντικό» μεταξύ των τριών, με τους Ελληνες υπουργούς να κρέμονται από τα χείλη του. Οπως, μάλιστα αναφέρει χαρακτηριστικά στο νέο βιβλίο του «Το άγνωστο παρασκήνιο της προσφυγής στο ΔΝΤ» ο πρώην εκπρόσωπος της Ελλάδας στο Ταμείο Παναγιώτης Ρουμελιώτης: «Προκαλεί εύλογες απορίες το γεγονός ότι ένας υπάλληλος του ΔΝΤ, ο Π. Τόμσεν, ασκούσε τόσο μεγάλη επιρροή στον υπουργό Οικονομικών της Ελλάδας, ώστε αυτός να απορρίψει την πρόταση του Ντομινίκ Στρος Καν και να ακυρωθεί το ταξίδι των Γιώργου Ζαννιά και Πέτρου Χριστοδούλου στην Ουάσινγκτον. Ηταν μεγάλο ατόπημα να παρακαμφθεί ο Ντομινίκ Στρος Καν από τον Γιώργο Παπακωνσταντίνου και τον Πόουλ Τόμσεν», συμπεραίνει ο συγγραφέας και σχολιάζει ότι ακόμα και μετά την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους ο Τόμσεν υποστήριζε ότι δεν θα έπρεπε να έχει γίνει, όπως είχε υποστηρίξει σε κατ' ιδίαν συνάντηση με τον ίδιο.
Η εξ απορρήτων και τα τριαντάφυλλα
Ανήμερα του Αγίου Βαλεντίνου πέρυσι, ο γαλανομάτης αξιωματούχος του ΔΝΤ με το επιμελώς ατημέλητο χτένισμα και το «στεγνό» παρουσιαστικό, επισκέπτεται ανθοπωλείο της Κηφισιάς. Ζητά πέντε τριαντάφυλλα, για τα οποία πληρώνει 18 ευρώ και αποχωρεί, συνοδευόμενος από την ασφάλειά του. Το ενσταντανέ, συνδυαστικά με τον συμβολισμό της ημέρας, δεν θα μπορούσε να περάσει απαρατήρητο στην αθηναϊκή πραγματικότητα, όπου ο τροϊκανός «αρχιτέκτονας» της ελληνικής οικονομικής καταστροφής κυκλοφορεί με αέρα σταρ.
Αν και ο κ. Τόμσεν δεν έχει δώσει την παραμικρή αφορμή όσον αφορά την προσωπική του ζωή, το ενδιαφέρον όσων παρακολουθούν τις κινήσεις του έχει προκαλέσει η στενή επαγγελματική σχέση που διατηρούσε έως πρόσφατα με νεαρή συνεργάτιδά του Ελληνίδα.
Ο δυο τους έχουν θεαθεί επανειλημμένως να γευματίζουν συζητώντας σε εστιατόρια και ξενοδοχεία. Δεδομένου όμως ότι το ΔΝΤ δεν προβλέπει επιπλέον θέση συνεργάτη για τον κ. Τόμσεν στην Αθήνα, δεν είναι λίγοι όσοι υποστηρίζουν ότι πρόκειται για έμπιστη του τροϊκανού.
Χρυσάνθη Λαμπροπούλου μέσω ventetta
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου