Ο εφετινός Αύγουστος θα αφήσει κατά πάσα πιθανότητα εποχή και για ένα αφάνταστα χοντρό κερδοσκοπικό παιχνίδι. Οι αγορές, εντελώς ξεσαλωμένες,επιτίθενται εναντίον νέων ευάλωτων στόχων.Τα διεθνή χρηματιστήρια καταρρέουν. Η Ιταλία αναστενάζει, η Ισπανία τρεκλίζει. Και η ... συμφωνία για την Ελλάδα, που επιτεύχθηκε με την ψυχή στο στόμα στις 21 Ιουλίου, βρίσκεται εκ νέου υπό αίρεση. Ξαφνικάόλα παίζονται πάλι, όλα είναι ανοικτά. Οι ευρωπαίοι ηγέτες ξαναβρίσκονται επί ποδός. Ομως από συντονισμόούτε ίχνος. Οι κόντρες των τελευταίων ημερών μεταξύ Βρυξελλών, Βερολίνου και Ρώμης συνοψίζονται στη φράση:όλοι εναντίον όλων. Ενας ελάχιστος κοινός παρονομαστήςπου θα έβαζε φρένο στο νέο κύμα κρίσης δεν φαίνεται στον ορίζοντα. Και το αν η Ανγκελα Μέρκελ και ο Νικολά Σαρκοζί καταφέρουν και αυτή τη φορά να «κουκουλώσουν» τις αντιθέσεις, παραμένει ανοικτό θέμα.
Η συζήτηση για το τι μέλλει γενέσθαι, που είχε μετατεθεί για τον Σεπτέμβριο, μαίνεται λοιπόν και πάλι σε ολόκληρη την Ευρώπη. «Το Βήμα» παρουσιάζει εδώ εν συντομία τα κυριότερα σχέδια που συζητούνται στη Γερμανία, τη χώρα-κλειδί για την τύχη του ευρώ. Εξυπακούεται ωστόσο ότι παρόμοια μοντέλα συζητούνται εξίσου παθιασμένα και στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
1 Λιτότητα και Ταμείο Διάσωσης
Η λέξη «σχέδιο» είναι εδώ μάλλον ευφημισμός, δεδομένου ότι η δομή του αλλάζει συνεχώς με τον χρόνο. Η σημερινή εκδοχή του στηρίζεται πάντως σε δύο άξονες: Πρώτον, στη σταθεροποίηση των προϋπολογισμών των χωρώνμελών (κάτι που συμπεριλαμβάνει την τιμωρία των παραβατών). Και δεύτερον, στη συγκρότηση διασωστικών ταμείων, όπως η ομπρέλα διάσωσης ΕFSF, καθώς και ο μελλοντικός μηχανισμός στήριξης ΕSΜ. Το ΕFSF χρησιμοποιήθηκε κατ΄ αρχάς μόνο «πυροσβεστικά», ήτοι για χώρες που απειλούνταν άμεσα από την πυρκαγιά της χρεοκοπίας. Από τον τελευταίο Ιούλιο ωστόσο απέκτησε και προληπτικό ρόλο, δεδομένου ότι διαθέτει χρήματα και σε χώρες που θέλουν να εμποδίσουν το ξέσπασμα της κρίσης.
Χάρη σε τέτοιες προσαρμογές, οι εμπνευστές του (η καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ και ο υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ) μπόρεσαν να αντιδράσουν επιτυχώς σε αρκετές δύσκολες στιγμές στο παρελθόν- έτσι που το σχέδιο να είναι σήμερα αγνώριστο σε σχέση με εκείνο που ήταν πριν από ενάμιση χρόνο.
Το ερώτημα είναι βεβαίως ανεν όψει των θεμελιακών μεταρρυθμίσεων που επιβάλλει η επιδείνωση της κρίσης- η προσαρμοστικότητα αυτή δεν έχει εξαντλήσει πλέον οριστικά τα όριά της.
2 Θεσμικές μεταρρυθμίσεις
Ο πυρήνας του σοσιαλδημοκρατικού μοντέλου είναι δυο θεσμικές μεταρρυθμίσεις: η έκδοση ευρωομολόγων και η διεύρυνση των αρμοδιοτήτων των Βρυξελλών σε θέματα εθνικής οικονομικής πολιτικής- χωρίς τη συγκρότηση όμως ενός ευρωπαϊκού υπουργείου Οικονομικών.
Για την Ελλάδα, ειδικότερα, επιμένουν στο «κούρεμα» του χρέους της, καθώς και σε ένα ευρωπαϊκό «σχέδιο Μάρσαλ» που θα συνοδεύεται από την αναχρηματοδότηση των ελληνικών τραπεζών.
3 Ευρωπαϊκό υπουργείο Οικονομικών
« Οποιος έχει οράματα, πρέπει να πάει σε γιατρό » συνήθιζε να λέει ο πρώην καγκελάριος της Αυστρίας Μπρούνο Κράισκι. Το «όραμα» του προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας- η δημιουργία ενός ευρωπαϊκού υπουργείου Οικονομικών- δεν έχει βέβαια τίποτε το «άρρωστο». Είναι όμως ως τα «μπούνια» τεχνοκρατικό, με κύριο σημείο αναφοράς τις συνθήκες του Μάαστριχτ. Δεν είναι ωστόσο ακόμη του παρόντος- παρά τους αμέτρητους επαίνους που εισπράττει κυρίως από τους συντηρητικούς ευρωπαϊστές.
4 Ισόρροπη ανάπτυξη Βορρά- Νότου
Ηγερμανική Αριστερά δεν ζητεί μόνο ευρωπαϊκό υπουργείο Οικονομικών, αλλά και ευρωπαϊκό υπουργείο Οικονομίας. Ο στόχος του τελευταίου θα ήταν η ισορροπημένη ανάπτυξη όλων των περιοχών της Ευρώπης, έτσι που με τον καιρό να μειώνονται, και όχι, όπως γίνεται σήμερα, να αυξάνονται οι ανισότητες στο εσωτερικό της. Το μοντέλο αυτό έχει το μειονέκτημα ότι στοχεύει σε έναν οικονομικά «κενό» χώρο, δεδομένου ότι δεν υπάρχουν ακόμη αξιόλογες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις- ακόμη και οι πολυεθνικές διατηρούν τον εθνικό τους πυρήνα. Χωρίς κοινές επιχειρήσεις είναι όμως ουτοπικό το αίτημα για κοινή οικονομική πολιτική.
5 Αποπομπή της Ελλάδας
Από το στρατόπεδο των Νεοφιλελευθέρων προέρχονται και πολλοί «καταστροφολόγοι». Ο διευθυντής του Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών του Μονάχου Ιfo Χανς Βέρνσερ Σιν ισχυρίζεται ότι η Ελλάδα είναι η κατάρα του ευρώ. Ηδη τώρα, λέει, απειλεί τις συντάξεις των Γερμανών. Γι΄ αυτό και ζητεί την αποπομπή της από την ευρωζώνη. Το αίτημά του δεν έχει υιοθετηθεί από τα συντηρητικά κόμματα. Ομως η πολιτική του απήχηση είναι πολύ μεγάλη, δεδομένου ότι υποστηρίζεται από την «Βild Ζeitung», ένα δεξιό ταμπλόιντ με δεκάδες εκατομμύρια αναγνώστες.
Το αν ο καβγάς για όλα αυτά τα σχέδια θα συνεχιστεί και τον υπόλοιπο Αύγουστο είναι άδηλο. Αυτό θα εξαρτηθεί από την περαιτέρω εξέλιξη της κρίσης. Η ώρα της αλήθειας θα σημάνει όμως το αργότερο στις αρχές Σεπτεμβρίου, όταν η γερμανική Βουλή θα κληθεί να εγκρίνει το δεύτερο πακέτο βοήθειας προς την Ελλάδα, καθώς και την τελική μορφή του μηχανισμού διάσωσης ΕSΜ.
BHMA
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου